Παγκόσμια Ημέρα Ξινόμαυρου

Γιορτάζουμε το Ξινόμαυρο, την πρώτη ελληνική ποικιλία με παγκόσμια ημέρα γιορτής! Η Ένωση «Οινοποιών Βορείου Ελλάδος» έχει καθιερώσει από το 2019, την 1η Νοεμβρίου ως ημέρα αφιερωμένη σε αυτήν τη σημαντική πολυδύναμη ποικιλία, συμβάλλοντας έτσι στην προώθηση και ανάδειξή της.

Το όνομα του σταφυλιού προέρχεται από τις λέξεις ξινό και μαύρο, παρόλο που το χρώμα του δεν είναι πολύ σκούρο. Είναι μία πολύτιμη, ευγενής, ερυθρή ποικιλία, με υψηλές οξύτητες και ρουμπινί χρώμα. Το ξινόμαυρο μας δίνει κρασιά με έντονες τανίνες, πλούσια αρώματα, σύνθετο χαρακτήρα, που μπορούν να παλαιώσουν για πολλά χρόνια, συχνά για αρκετές δεκαετίες. 

Tα κυρίαρχα αρώματά του είναι η τομάτα, από φρέσκια και λιαστή μέχρι πελτές, η ελιά, τα κόκκινα φρούτα, όπως φράουλα, φραγκοστάφυλο, κεράσι και τα άνθη, όπως η βιολέτα. Έχει συνήθως βοτανικά στοιχεία, όπως φασκόμηλο, δεντρολίβανο και γήινες, ενίοτε και ζωικές νότες.

Το Ξινόμαυρο καλλιεργείται ευρέως στη Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα και είναι η πρωταγωνίστρια ποικιλία στις ονομασίες ΠΟΠ Νάουσα και ΠΟΠ Αμύνταιο. Επίσης, συμμετέχει μαζί με την ποικιλία Νεγκόσκα στα κρασιά ΠΟΠ Γουμένισσα και μαζί με τις ποικιλίες Κρασάτο και Σταυρωτό στα κρασιά ΠΟΠ Ραψάνη.

Το συναντάμε σε πολλά διαφορετικά είδη και στιλ κρασιών, όπως ερυθρά, ροζέ, λευκά (blanc de noir), φρέσκα ή παλαιωμένα, ξηρά, ημίξηρα, γλυκά, αφρώδη, ημιαφρώδη ή σε αποστάγματα σταφυλής. 

Το χαρισματικό Ξινόμαυρο κατέχει επάξια μια υψηλή θέση στην ιεραρχία των ελληνικών ποικιλιών.

• Είναι απαιτητικό σταφύλι, καθώς χρειάζεται το κατάλληλο terroir, μεγάλη φροντίδα στο αμπέλι, χαμηλές στρεμματικές αποδόσεις και κατάλληλες καιρικές συνθήκες, για να ξεδιπλώσει το μεγαλείο του. 
• Λέγεται ότι είναι το ελληνικό Nebbiolo του Piemonte, καθώς έχουν αρκετές ομοιότητες, όπως το ρουμπινί χρώμα, το αρωματικό μπουκέτο, τις υψηλές οξύτητες και τις έντονες τανίνες.
• Τα Ξινόμαυρα από τη ζώνη της Νάουσας παρουσιάζουν έναν πιο στιβαρό και ρουστίκ χαρακτήρα, με κυρίαρχα τα πρωτογενή αρώματα της ποικιλίας. Επίσης, εδώ συναντάμε κρασιά που θέλουν χρόνο στη φιάλη, για να αναδειχθούν και μπορούν να παλαιώσουν πολλά χρόνια.
• Τα Ξινόμαυρα από τη ζώνη του Αμυνταίου έχουν ένα πιο μοντέρνο και κομψό στιλ, με πιο εμφανή τα φρουτώδη και ανθικά στοιχεία. Είναι πιο φιλικά να τα απολαύσουμε στη νιότη τους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έχουν και αυτά μεγάλη εξέλιξη και αντοχή στον χρόνο.

Γευστικοί συνδυασμοί

Τα ερυθρά ταιριάζουν με πιάτα, στα οποία πρωταγωνιστούν η τομάτα και το κρέας, όπως είναι το κοκκινιστό μοσχάρι, το γιουβέτσι και το στιφάδο. Επίσης, ταιριάζει με ψητά κρέατα, κυνήγι, αλλά και παλαιωμένα τυριά.

Τα ροζέ από Ξινόμαυρο είναι πολύ ταιριαστά με ζυμαρικά με κόκκινες σάλτσες, λαδερά, αλλά και κάποια θαλασσινά, όπως γαρίδες. 

Τα λευκά ταιριάζουν αρκετά με μαγειρευτά θαλασσινά, όπως ένα ψάρι πλακί και τα αφρώδη είναι υπέροχη παρέα για όστρακα, θαλασσινά και τυριά.